Κανονισμός Εκπόνησης Διπλωματικών Εργασιών του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) «Ψηφιακή Υγεία και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας»
Η Διπλωματική Εργασία (ΔΕ) εκπονείται από τους φοιτητές του Δ.Π.Μ.Σ. «Ψηφιακή Υγεία και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας» στο τελευταίο εξάμηνο (γ’ εξάμηνο) των σπουδών τους. Η επιτυχής διεκπεραίωση της ΔΕ, υπό την επίβλεψη μελών ΔΕΠ του τμήματος, αποτελεί απαραίτητη, ουσιαστική και τυπική προϋπόθεση για την απόκτηση Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Μ.Σ.) στην «Ψηφιακή Υγεία και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας» (Digital health and Health Management).
Η διπλωματική εργασία εκπονείται σε στενή συνεργασία με τον επιβλέπων καθηγητή και ο φοιτητής οφείλει να ενημερώνει ανα τακτά χρονικά διαστήματα για την πρόοδο ή τα προβλήματα που έχει. Ο επιβλέπων μπορεί να ορίζει ένα συνεπιβλέποντα κατά την αίτηση ανάληψης ΔΕ.
Δικαίωμα ανάληψης
Για την απόκτηση του ΔΜΣ απαιτείται η επιτυχής εξέταση σε όλα τα μαθήματα του προγράμματος καθώς και η επιτυχής εξέταση της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας. Τα μαθήματα και η διπλωματική εργασία βαθμολογούνται με άριστα το δέκα (10). Κάθε μεταπτυχιακό μάθημα έχει 7,5 πιστωτικές μονάδες (ΠΜ) σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μονάδων Μεταφοράς (ECTS), ενώ συνολικά αντιστοιχούν σε τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες ανά εξάμηνο σπουδών. Επίσης, η διπλωματική εργασία αντιστοιχεί σε τριάντα (30) πιστωτικές μονάδες. Το Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΜΣ) απονέμεται μετά τη συμπλήρωση 90 πιστωτικών μονάδων.
Στις αρχές του Γ’ εξαμήνου και αφού έχει εξεταστεί επιτυχώς σε όλα τα μαθήματα ο μεταπτυχιακός φοιτητής υποβάλλει αίτηση στη Γραμματεία του ΠΜΣ για την ανάληψη και έγκριση θέματος εκπόνησης διπλωματικής εργασίας, προτείνοντας, κατόπιν συνεννοήσεως επιβλέποντα/ουσα καθηγητή/τρια. Στη συνέχεια, η Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών συγκροτεί την Τριμελή Εξεταστική Επιτροπή, ένα μέλος της οποίας είναι ο/η επιβλέπων/ουσα. Ο/Η επιβλέπων/ουσα προέρχεται από το διδακτικό προσωπικό που έχει μερική ή εξ ολοκλήρου ανάθεση διδασκαλίας μαθήματος στο Δ.Π.Μ.Σ. Ο/Η επιβλέπων/ουσα έχει την ευθύνη της παρακολούθησης και του ελέγχου της πορείας της εργασίας, ώστε να τηρούνται οι στόχοι και οι προδιαγραφές της έρευνας.
Διαδικασία Ανάθεσης ΔΕ
Οι φοιτητές που αναλαμβάνουν ΔΕ καταθέτουν στη Γραμματεία του Τμήματος το Έντυπο Ανάληψης Διπλωματικής με τον τίτλο και τον επιβλέποντα καθηγητή, το οποίο το υπογράφει ο/η επιβλέπων/ουσα. Σε περίπτωση που ο φοιτητής αποφασίσει να αλλάξει θέμα και επιβλέποντα, θα πρέπει υποχρεωτικά να ενημερώσει πρώτα τον προηγούμενο επιβλέποντα και στη συνέχεια να προβεί σε νέα αίτηση ανάληψης ΔΕ στην περίοδο που θα ανακοινωθεί από τη Γραμματεία. Κατ’ ελάχιστο θα πρέπει να έχει περάσει ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο ανάμεσα σε δυο διαδοχικές δηλώσεις ΔΕ του ίδιου φοιτητή. Οι ΔΕ που ολοκληρώνονται με επιτυχία, κατατίθενται στη Γραμματεία σε ημερομηνίες που ανακοινώνονται για να παρουσιαστούν και να εξεταστούν.
Περίοδος εκπόνησης ΔΕ
Η ελάχιστη διάρκεια εκπόνησης ΔΕ είναι ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο. Η μέγιστη διάρκεια εκπόνησης είναι δεκαοχτώ (18) μήνες από την ημερομηνία ανάληψης της ΔΕ. Ο επιβλέπων, όμως, μπορεί να αιτηθεί προς την Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών την ακύρωση της ανάθεσης από τη Γραμματεία, αν δεν υπάρχει πρόοδος στην εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας από το φοιτητή, και έχει παρέλθει τουλάχιστον 1 έτος από την έναρξή της. Σε ειδικές περιπτώσεις, μετά από αίτηση του/της ενδιαφερόμενου/ης και έγκριση από τη Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών, ο χρόνος δύναται να παραταθεί έως ένα εξάμηνο και σε κάθε περίπτωση δε θα υπερβαίνει το ανώτατο όριο περάτωσης των σπουδών που είναι τα τρία (3) έτη.
Αντικείμενο της ΔΕ
Η διπλωματική εργασία πρέπει να αποτελεί προϊόν πρωτότυπου συνθετικού έργου που να συμπυκνώνει την εμπειρία και τη γνώση του φοιτητή από ένα ή περισσότερα γνωστικά αντικείμενα του Δ.Π.Μ.Σ. και να στοχεύει στην προαγωγή τους.
Η ΔΕ μπορεί να αναφέρεται σ’ ένα από τα εξής είδη:
- ερευνητική εργασία,
- αντιμετώπιση πρωτότυπου προβλήματος εφαρμογής,
- συστηματική και σε βάθος βιβλιογραφική κριτική ανασκόπηση ενός θέματος.
Ανεξάρτητα από το είδος της ΔΕ, ένα επιθυμητό χαρακτηριστικό της είναι η πρωτοτυπία. Η πρωτοτυπία είναι δυνατόν να αναφέρεται στην:
- κάλυψη βιβλιογραφικού κενού (π.χ. παραγωγή νέας θεωρίας ή/και νέων δεδομένων),
- αποτελεσματική τροποποίηση μιας θεωρητικής ανάλυσης,
- επιτυχή επίλυση ενός πρωτότυπου προβλήματος,
- τροποποίηση ή/και συμπλήρωση των χρησιμοποιουμένων μεθοδολογιών επίλυσης ενός προβλήματος,
- εξαγωγή νέων συμπερασμάτων.
Κείμενο ΔΕ
Το κείμενο στην Διπλωματική Εργασία θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από πληρότητα και επιστημονικότητα, δομή κι οργάνωση, γλωσσική σαφήνεια και ακρίβεια, πρωτοτυπία και δημιουργικότητα. Η εργασία αναμένεται να συνιστά ένα λογικά οργανωμένο κείμενο με μεγάλη εσωτερική συνοχή και πρωτοτυπία, στο οποίο η αλληλουχία των πληροφοριών και των επιχειρημάτων (από την εισαγωγή έως και τα συμπεράσματα) να είναι αποτελεσματική και ευρηματική, ενώ οι μεταξύ τους συνδέσεις να είναι ισχυρές. Το όλο κείμενο καλείται να χαρακτηρίζεται από επιστημονική πειθώ και να εγείρει νέες προσεγγίσεις στον επιστημονικό διάλογο. Απαραίτητη είναι η απουσία γραμματικών, ορθογραφικών και συντακτικών λαθών, σε βαθμό που να μπορεί να ειπωθεί πως, ως γραπτό κείμενο, η εργασία έχει δημοσιεύσιμο επίπεδο.
- Η συγγραφή της διπλωματικής εργασίας γίνεται στην ελληνική ή στην αγγλική γλώσσα.
- Η βιβλιογραφία πρέπει να ακολουθεί το πρότυπο APA ή το πρότυπο Vancouver ή το πρότυπο Harvard ή το πρότυπο περιοδικού.
- Όλες οι απαραίτητες αναφορές στο κείμενο παρουσιάζονται στο τέλος της εργασίας στο ειδικό τμήμα που ονομάζεται «Βιβλιογραφία».
- Η ράχη του κειμένου προαιρετικά να έχει τον τίτλο, το ονοματεπώνυμο στο πάνω μέρος και τη χρονολογία στο κάτω.
- Όταν χρησιμοποιούνται διαγράμματα, εικόνες ή πίνακες τα οποία δεν προκύπτουν από τα αποτελέσματα της ΔΕ, πρέπει να αναφέρεται και η πηγή τους.
- Η δομή του κειμένου είναι η εξής:
- Εξώφυλλο Το εξώφυλλο της εργασίας δεν ακολουθεί κάποιο σχεδιαστικό πρότυπο. Θα πρέπει όμως να αναγράφονται υποχρεωτικά οι παρακάτω πληροφορίες: Πανεπιστήμιο, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, “Διπλωματική Εργασία”, τίτλος στα ελληνικά, όνομα φοιτητή, μήνας & έτος εκτύπωσης/παρουσίασης, πόλη, όνομα επιβλέποντα. Δεν επιτρέπεται εξώφυλλο στην αγγλική γλώσσα, εκτός αν όλη η διπλωματική εργασία είναι στα αγγλικά. Όμως, μπορεί ο φοιτητής να προσθέσει μια 2η σελίδα μετά το ελληνικό εξώφυλλο, με το αντίστοιχο αγγλικό. Ασφαλώς, το εξώφυλλο θα πρέπει να διατηρεί μια σοβαρότητα, και να μην έχει περιττά στοιχεία (π.χ. comics ή φωτογραφία του φοιτητή). Δεν επιτρέπονται τα στοιχεία του εξωφύλλου να είναι όλα ΚΕΦΑΛΑΙΑ.
- Μια σελίδα τίτλου, που επαναλαμβάνει τα ίδια στοιχεία με το εξώφυλλο.
- Περίληψη στα ελληνικά (το πολύ μια σελίδα), και λέξεις κλειδιά.
- Περίληψη στα αγγλικά (το πολύ μια σελίδα), και λέξεις κλειδιά.
- Σελίδα Πνευματικών Δικαιωμάτων. Προαιρετικά ακολουθούν ευχαριστίες.
- Σελίδα περιεχομένων (προτείνεται η αυτόματη δημιουργία των περιεχομένων με το σχετικό εργαλείο που έχει κάθε σύγχρονος επεξεργαστής κειμένου).
- Επεξήγηση συντομογραφιών.
- Κεφάλαια θεματικών ενοτήτων.
- Παραρτήματα.
- Βιβλιογραφικές Αναφορές.
Το τελικό κείμενο της διπλωματικής εργασίας ελέγχεται από τον επιβλέποντα με τη χρήση του λογισμικού turnitin το οποίο χρησιμοποιείται για την ανίχνευση λογοκλοπής. Ο επιβλέπων θα πρέπει να επιλέξει την προβολή κειμένου (Text-only Report) και να εκτυπώσει την πρώτη σελίδα για να τη δώσει στο φοιτητή (ή εναλλακτικά, να αποθηκεύσει ως PDF το Text-only Report, και να το στείλει στο φοιτητή για να εκτυπώσει αυτός την πρώτη σελίδα). Η πρώτη σελίδα του Text-only Report, αναφέρει το ποσοστό λογοκλοπής, που πρέπει να είναι σύμφωνο με το ποσοστό που έχει ορίσει η Επιτροπή Προόγραμματος Σπουδών, στον Κανονισμό Λογοκλοπής Εργασιών. Η πρώτη σελίδα παραδίδεται υποχρεωτικά κατά την κατάθεση της αίτησης εξέτασης στη Γραμματεία, μαζί με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά.
Παρουσίαση ΔΕ
Με την ολοκλήρωση της συγγραφής της Διπλωματικής Εργασίας και αφού λάβει την έγκριση της Τριμελούς Επιτροπής, ο φοιτητής υποβάλλει στη γραμματεία την Αίτηση Εξέτασης Διπλωματικής εργασίας μαζί με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά και ορίζεται η ημερομηνία δημόσιας προφορικής υποστήριξης της ενώπιον των μελών της Επιτροπής. Ο επιβλέπων ενημερώνει για τη δημόσια υποστήριξη με την αποστολή του τίτλου και της περίληψης της εργασίας στη Γραμματεία του ΠΜΣ. Η Γραμματεία καταρτίζει πρόγραμμα παρουσιάσεων ΜΔΕ και αυτό κοινοποιείται ηλεκτρονικά στους φοιτητές/τριες και διδάσκοντες και αναρτάται στην ιστοσελίδα του ΠΜΣ. Η υποστήριξη γίνεται μέσω διαδικτύου εξ αποστάσεως. Η παρουσίαση διαρκεί 15-20 λεπτά και μετά ακολουθούν ερωτήσεις. Εδώ μπορείτε να βρείτε έναν σύντομο οδηγό για την παρουσίαση.
Εξέταση ΔΕ
Η ΔΕ εξετάζεται από τριμελή επιτροπή: από τον επιβλέποντα καθηγητή και δυο ακόμη συνεξεταστές σχετικούς με το αντικείμενο της ΔΕ που έχει προτείνει ο επιβλέποντας. Ως βαθμός της ΔΕ δίνεται ο μέσος όρος των τριών παραπάνω βαθμολογητών. Σε περίπτωση που ο βαθμός της διπλωματικής δεν είναι προβιβάσιμος, ο φοιτητής μπορεί να συνεχίσει να εργάζεται στο θέμα ή να αιτηθεί αλλαγή θέματος. Οι συνεξεταστές μπορεί να είναι και διδάσκοντες που συνεπίβλεψαν το θέμα. Επίσης μπορεί να είναι ερευνητές, μέλη ΔΕΠ άλλων Ιδρυμάτων, ή διακεκριμένοι επιστήμονες. Οι εξεταστές θα πρέπει να κατέχουν διδακτορικό δίπλωμα. Η βαθμολόγηση των διπλωματικών εργασιών γίνεται με βάση τα ακόλουθα γενικά κριτήρια κατά σειρά σπουδαιότητας:
- Στοιχεία πρωτοτυπίας (επιθυμητό) και συνεισφορά στην ευρύτερη γνωστική περιοχή.
- Βαθμός επίτευξης των προδιαγεγραμμένων στόχων.
- Ποιότητα του έργου.
- Ποσότητα του έργου.
- Αρτιότητα κειμένου.
- Προφορική παρουσίαση.
- Γνώση του αντικειμένου κατά τις προφορικές ερωτήσεις εξέτασης.
- Επιμέλεια και εμφάνιση.
Η βαθμολόγηση της ΔΕ γίνεται από τους διδάσκοντες σε κλίμακα βαθμολόγησης από μηδεν (0) έως δέκα (10), σύμφωνα με την ακόλουθη αξιολόγηση: «Άριστα» (8,5-10), «Λίαν Καλώς» (6,5-8,49) και «Καλώς» (5-6,49).
Θέματα ερμηνείας του παρόντος κανονισμού εκπόνησης διπλωματικών εργασιών κατά την εφαρμογή του, καθώς και θέματα που δεν καλύπτονται από αυτόν
Θέματα ερμηνείας του παρόντος κανονισμού εκπόνησης διπλωματικών εργασιών κατά την εφαρμογή του, καθώς και θέματα που δεν καλύπτονται από αυτόν θα αντιμετωπίζονται από την Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών του Δ.Π.Μ.Σ.. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ρωτήσει εγγράφως τη Γραμματεία και θα λάβει απάντηση από την επόμενη Συνέλευση της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών.
Σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα
Οι διπλωματικές εργασίες προστατεύονται με το νόμο των πνευματικών δικαιωμάτων (Ν.2121/93). Η διπλωματική εργασία αποτελεί προϊόν συνεργασίας του φοιτητή και του διδάσκοντα που επιβλέπει την εκπόνησή της στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τα φυσικά αυτά πρόσωπα έχουν και τα πνευματικά δικαιώματα στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της διπλωματικής εργασίας σε επιστημονικά περιοδικά καθώς και στις ανακοινώσεις τους σε επιστημονικά συνέδρια. Στις δημοσιεύσεις αυτές τηρείται η επιστημονική δεοντολογία. Η διπλωματική εργασία και ότι άλλο έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια της εκπόνησης ή θα προκύψει από αυτήν όπως τα πιθανά δικαιώματα ευρεσιτεχνίας ή εμπορικής εκμετάλλευσης, προστατεύονται με τη νομοθεσία Ν.2121/93 περί πνευματικής ιδιοκτησίας και ανήκουν στο φοιτητή, οι διδάσκοντες που έχουν επιβλέψει και αναφέρονται στη δήλωση ανάθεσης της διπλωματικής εργασίας, και στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Στη λίστα των ατόμων που έχουν πνευματικά δικαιώματα μπορεί να προστεθούν και διδάσκοντες ΠΔ407/80 ή άλλα άτομα ή ερευνητικά ιδρύματα που έχουν συμβάλλει δημιουργικά στην επιτυχή ολοκλήρωση τους, ύστερα από έγκριση της Συνέλευσης της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών.
Σχετικά με τις διπλωματικές του Δ.Π.Μ.Σ. «Ψηφιακή Υγεία και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας», ο φοιτητής θα πρέπει να τοποθετήσει μια σελίδα στην οποία θα αναφέρεται το κείμενο της Σελίδας Πνευματικών Δικαιωμάτων (βρίσκεται στο Παράρτημα του Κανονισμού και μπορείτε να κατεβάσετε τη σελίδα και από εδώ).
Με την Αίτηση Ανάληψης της ΔΕ ο φοιτητής συμφωνεί ότι τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας ανήκουν στον ίδιο, στον επιβλέπων καθηγητή και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ως εκ τούτου, σε περίπτωση που δημοσιευτεί τμήμα της ΔΕ ή ολόκληρη η ΔΕ σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο θα πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφεται το Τμήμα, ο τίτλος του Δ.Π.Μ.Σ. και το Πανεπιστήμιο.
Ο φοιτητής με την ολοκλήρωση της διπλωματικής εργασίας και την επιτυχή εξέτασή της, οφείλει κατά την παράδοση της εργασίας στη Γραμματεία, να επισυνάψει και σχετικό υλικό σε οπτικό δίσκο που έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια της εκπόνησης, όπως πηγαίος κώδικας, σχηματικά, βάσεις δεδομένων, αρχεία μετρήσεων κτλ.
Σε περίπτωση χρηματοδοτούμενης έρευνας, μπορεί να μην εκχωρηθεί το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας της διπλωματικής εργασίας, αλλά μόνο το δικαίωμα χρήσης/εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων της έρευνας (δεδομένα, μελέτες, προγράμματα, εφαρμογές, πρωτότυπα, κλπ) στον Επιστημονικό Υπεύθυνο ή/και χρηματοδότη σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σύμβαση μεταξύ του ΠΔΜ και του παραγγέλοντα φορέα.
Σχετικά με τη σημασία της λογοκλοπής
Η λογοκλοπή1 αναφέρεται ως η ιδιοποίηση ή κλοπή ξένης πνευματικής δημιουργίας με ανήθικο, παράνομο τρόπο. Λογοκλοπή αποτελεί η οικειοποίηση ενός έργου, μιας ιδέας, μιας εικόνας, κλπ χωρίς να γίνεται σχετική αναφορά στο δημιουργό, άσχετα αν υπάρχει ή όχι πρόθεση.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ως λογοκλοπή θεωρούνται οι παρακάτω περιπτώσεις:
- Αντιγραφή και επικόλληση κειμένου από έντυπη ή ηλεκτρονική πηγή, χωρίς χρήση εισαγωγικών και χωρίς παράθεση της πηγής
- Αντιγραφή και επικόλληση κειμένου με χρήση εισαγωγικών, αλλά χωρίς παράθεση της πηγής
- Οικειοποίηση ιδέας ή παράφραση κειμένου, χωρίς παράθεση της πηγής
- Μετάφραση και οικειοποίηση ξενόγλωσσου κειμένου, χωρίς παράθεση της πηγής
- Χρήση εικόνων, φωτογραφιών, κλπ από το Διαδίκτυο, χωρίς παράθεση της πηγής
Η λογοκλοπή δεν επιτρέπεται σε κανένα κείμενο, και ιδιαίτερα σε ακαδημαϊκά κείμενα όπως μια Διπλωματική Εργασία. Σε περίπτωση που ο επιβλέποντας ή η Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών ανακαλύψουν ότι το κείμενο είναι προϊόν λογοκλοπής ή περιέχει τέτοια στοιχεία και παρουσιάζονται ως πρωτότυπα κείμενα ή εικόνες του φοιτητή, τότε θα εξεταστεί από τη Συνέλευση του Τμήματος και αναλόγως της σοβαρότητας μπορεί να επιβληθούν μέτρα όπως:
- επανα-συγγραφή των τμημάτων του κειμένου ή όλης της εργασίας,
- αλλαγή θέματος ΔΕ
- κ.α.
Η δήλωση πνευματικών δικαιωμάτων που ακολουθεί, θα πρέπει να τοποθετείται υποχρεωτικά μέσα στο κείμενο της διπλωματικής και στα έντυπα και στα ψηφιακά αντίγραφα.
